Ang Damgo ni Nabucodonosor
1 Sa ikaduhang tuig sa paghari ni Nabucodonosor, nagdamgo siya sa makadaghan. Nahasol siya ug dili makatulog.
2 Unya gipatawag sa hari ang mga salamangkero, ang may mga anting-anting, ang mga diwatahan ug ang mga maalamong taga-Babilonia aron paghubad sa iyang damgo. Busa miatubang sila sa hari.
3 Ug gisuginlan sila sa hari, “May damgo ako nga wala ko hisabti ang kahulogan busa nahasol ako.”
4 Mitubag sila sa hari sa pinulongang Aramaico,“Kamahalan, hatagan ka untag taas nga kinabuhi! Tug-ani kami sa imong damgo ug amo kining hubaron.”
5 Mitubag ang hari, “Timan-i ninyo kini: kon dili kamo makatug-an kanako sa akong damgo ug makahubad niini, ipaputolputol ko kamo ug ipaguba ko ang inyong mga balay.
6 Apan kon makatug-an kamo sa akong damgo ug makahubad niini, hatagan ko kamog mga gasa ug mga ganti ug pasidunggan ko kamo pag-ayo. Busa itug-an ninyo ug hubara ang akong damgo.”
7 Miingon sila pag-usab, “Suginli lang kami sa imong damgo ug tug-anan ka namo sa kahulogan niini.”
8 Mitubag ang hari, “Nasayod ako nga naglangaylangay lamang kamo kay nakita man ninyo nga tumanon ko gayod ang akong gisulti
9 nga kon dili kamo makatug-an kanako sa akong damgo silotan ko kamo. Nagkauyon kamo sa pagpamakak ug pagsultig daotan kanako hangtod nga mausab ang akong hunahuna. Busa suginli ako sa akong damgo aron mahibaloan ko kon makahubad ba kamo niini.”
10 Mitubag sa hari ang mga magtatambag, “Walay bisan kinsa nga makatuman sa gipangayo sa hari kay wala pa gayoy hari, bisan unsa pa siya ka gamhanan, nga nagsugo sa mga salamangkero o sa mga may anting-anting o sa mga taga-Babilonia sa pagbuhat sa ingon.
11 Lisod tumanon ang imong gisugo ug walay makatuman niini gawas sa mga dios ug wala sila magpuyo uban sa mga tawo.”
12 Tungod niini, nasuko ug napungot pag-ayo ang hari ug misugo nga pamatyon ang tanang makinaadmanong tawo sa Babilonia.
13 Busa gipahibalo ang sugo nga pamatyon ang mga maalamon lakip sila si Daniel ug ang iyang mga higala.
Gipakita sa Dios kang Daniel ang Kahulogan sa Damgo
14 Unya si Daniel ginamit ang kaalam ug kaligdong misulti kang Arioc, ang pangulo sa mga guwardiya, nga gisugo sa hari sa pagpatay sa mga makinaadmanon nga taga-Babilonia.
15 Miingon siya kang Arioc, “Nganong grabi man kaayo ang sugo sa hari?” Unya gisaysayan ni Arioc si Daniel bahin sa nahitabo.
16 Busa si Daniel nangayo ug harianong pagtugot nga hatagan siyag higayon paghubad sa damgo.
17 Unya mipauli si Daniel sa iyang balay ug gisuginlan niya ang iyang mga higala nga si Ananias, si Misael ug si Azarias bahin sa nahitabo.
18 Gisultihan niya sila nga magpakiluoy sa Dios bahin niining tanghaga aron siya ug ang iyang mga higala dili malakip pagkamatay uban sa mga makinaadmanong tawo sa Babilonia.
19 Unya nianang gabhiona gipakita si Daniel bahin sa tanghaga pinaagi sa usa ka panan-awon. Unya gidayeg ni Daniel ang Dios nga anaa sa langit.
20 Siya miingon:
“Dalaygon ang ngalan sa Dios hangtod sa kahangtoran,
kay iya man ang kaalam ug ang gahom.
21 Siyay nagbuot sa dagan sa panahon;
paphaon niya ang mga hari ug lain na usab ang iyang paharion;
gikan kaniya ang kaalam sa mga maalamon
ug ang kahibalo sa adunay panabot.
22 Gipadayag niya ang tulukibon ug tinagong mga butang;
makita niya ang gitabonan sa kangitngit,
ug ang kahayag anaa kaniya.
23 Kanimo, O Dios sa akong mga katigulangan,
nagpasalamat ug nagdayeg ako
kay gihatagan mo man akog kaalam ug kusog
ug gisayran mo man ako sa gipangayo namo kanimo;
kay gipadayag mo man kanamo ang kahulogan sa damgo sa hari.”
Gisugilon ug Gipasabot ni Daniel ang Damgo ngadto sa Hari
24 Busa si Daniel miadto kang Arioc, ang gitudlo sa hari pagpatay sa mga tawo nga maalamon nga taga-Babilonia. Giingnan siya ni Daniel, “Ayaw pamatya ang mga tawo nga maalamon. Paatubanga ako sa hari ug saysayan ko siya sa kahulogan sa iyang damgo.”
25 Busa gidala dayon ni Arioc si Daniel ngadto sa hari ug giingnan niya ang hari, “Mahal nga hari, nakakaplag akog usa sa mga bihag nga gikan sa Juda. Usa siya ka tawo nga makahubad sa imong damgo.”
26 Ang hari miingon kang Daniel nga ginganlan usab ug Beltesasar, “Makatug-an ka ba sa akong damgo ug makahubad niini?”
27 Mitubag si Daniel, “Walay makinaadmanon o tawong may anting-anting o salamangkero o astrologo nga makahubad sa tanghaga nga gikalibgan sa hari.
28 Apan may Dios sa langit nga nagpadayag sa mga tanghaga ug iyang gipadayag kang Hari Nabucodonosor ang mahitabo sa umaabot nga mga adlaw. Ang imong damgo ug ang mga panan-awon nga nakita mo samtang natulog ka mao kini:
29 samtang natulog ka, nagdamgo ka bahin sa mga butang nga umaabot kay ang Dios nga nasayod sa mga tanghaga nagpadayag kanimo sa umaabot.
30 Kining maong tanghaga gipadayag kanako dili tungod kay maalamon ako labaw sa uban kondili aron nga ang hubad niini masayran sa hari ug aron ka usab masayod sa mga hunahuna nga miabot kanimo.
31 “Ang nakita mo, Kamahalan, usa ka dakong larawan ug sulaw kaayo. Nagbarog kini sa imong atubangan ug makalilisang nga tan-awon ang iyang panagway.
32 Hinimo gikan sa lunsayng bulawan ang iyang ulo, plata ang iyang dughan ug mga bukton, bronsi ang iyang tiyan ug paa,
33 puthaw ang iyang mga bitiis, ang iyang mga tiil sagol puthaw ug yutang kulonon.
34 Samtang nagtan-aw ka, may usa ka bato nga naligid bisan walay kamot nga nanghilabot niini. Miigo kini sa tiil sa larawan ug nadugmok ang mga tiil niini.
35 Unya ang puthaw, ang yutang kulonon, ang bronsi, ang plata ug ang bulawan nangadugmok sama kapino sa mga tahop diha sa giukanan. Gipadpad kini sa hangin ug wala gayoy nahibilin. Apan nahimong dakong bukid ang bato nga nakaigo sa larawan ug milukop kini sa tibuok kalibotan.
36 “Mao kadto ang damgo. Ug kini ang kahulogan:
37 O Kamahalan, ikaw nga labing gamhanang hari, gihatagan sa Dios nga anaa sa langit ug gingharian, gahom, kusog ug kadungganan.
38 Gitugyan usab kanimo ang mga tawo, ang mga mananap ug ang mga kalanggaman aron ikaw ang maghari kanilang tanan—ikaw ang ulo nga bulawan.
39 Sunod kanimo motungha ang laing hari nga mas minos kanimog gahom ug may ikatulo pa gayod nga gisimbolohan sa bronsi ug mohari siya sa tibuok kalibotan.
40 Ug may ikaupat pa gayod nga hari nga lig-on sama sa puthaw kay ang puthaw makadugmok man sa tanang butang. Sama sa puthaw, kining haria modugmok niining tanang nahiunang gingharian.
41 Ug sama sa nakita nimo nga ang iyang tiil hinimo gikan sa yuta nga kulonon ug sa puthaw, kining ginghariana mabahin apan anaa kaniya ang kalig-on sa puthaw sama sa nakita mo nga ang puthaw gisagol sa yuta nga kulonon.
42 Ug sama nga ang mga tudlo sa tiil may bahin nga puthaw ug may bahin usab nga yutang kulonon, kining ginghariana may pagkalig-on ug may pagkahuyang usab.
43 Sama sa imong nakita nga ang puthaw gisagol sa yutang kulonon, maghiusa usab sila pinaagi sa kaminyoon apan dili magdugay ang ilang panaghiusa kay dili man gayod masagol kining duha.
44 Sa panahon niining mga haria ang Dios magtukod ug usa ka gingharian nga dili gayod malumpag ug ang iyang gahom dili maagaw sa laing katawhan. Dugmokon niya kining mga ginghariana ug kini maoy ilang kataposan ug kining maong gingharian mobarog hangtod sa kahangtoran.
45 Imong nakita ang bato nga naligid gikan sa bukid bisag wala kini hilabti. Gidugmok niini ang puthaw, ang bronsi, ang yutang kulonon, ang plata ug ang bulawan. Ang gamhanang Dios nagpadayag ngadto sa hari sa mga butang nga mahitabo ugma damlag. Mao kana ang imong damgo ug gihatag ko kanimo ang husto gayod nga hubad niini.”
Gipasidunggan ni Nabucodonosor si Daniel
46 Unya si Hari Nabucodonosor mihapa sa yuta ug miyukbo kang Daniel ug misugo nga halaran siyag insenso.
47 Miingon ang hari kang Daniel, “Matuod gayod nga ang imong Dios mao ang Dios sa tanang dios ug Ginoo sa mga hari ug tigpadayag sa mga tanghaga kay nakahimo ka man sa pagsaysay niining maong tanghaga.”
48 Unya gipasidunggan niya pag-ayo si Daniel, gihatagag mga mahalong gasa ug gihimong gobernador sa lalawigan sa Babilonia ug pangulo sa tanang makinaadmanon sa Babilonia.
49 Tungod sa hangyo ni Daniel, gitudlo sa hari si Sadrac, si Mesac ug si Abednego nga maoy magdumala sa mga kalihokan sa lalawigan sa Babilonia apan si Daniel nagpabilin sa palasyo.